Türkiye Müteahhitler Birliğinin (TMB), uluslararası inşaat sektörü yayınlarından Engineering News Record (ENR) dergisinin, her yıl müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayımladığı "Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi"nin 2023 sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamaya göre, Rusya-Ukrayna arasında süren savaşın yarattığı kayıp ve artan proje maliyetleri ile risklere karşın Türkiye, 2022'deki performansıyla bu yıl listede 40 firma ile yer aldı. Böylece Türkiye, firma sayısına göre dünya ikinciliğini devam ettirdi.
Listede 81 firmayla birinci yine Çin olurken, üçüncü sırada 39 firma ile ABD yer aldı. Türkiye'nin küresel inşaat pazarından aldığı pay ise yüzde 4,4 oldu.
ENR, listenin yer aldığı "Firmalar Büyük Resimde Zorluklarla Karşı Karşıya" başlıklı bülteninde, küresel inşaat pazarının büyüklüğünün 2022 yılında 398 milyar dolar seviyesinden 428,5 milyar dolar düzeyine çıktığını kaydetti.
Bültende küresel çapta yaşanan yüksek enflasyon, vasıflı iş gücü sıkıntısı ve tedarik zinciri sorunlarına işaret edilerek, şiddetli değişim rüzgarlarının ortasında sektörde üstlenilmiş projelerin firmalar için avantaj oluşturduğu ancak artan proje maliyetlerinin gelecek dönem için soru işaretleri yarattığı ifade edildi.
2 Türk firması en büyük ilk 50 arasında
Listedeki ilk 100 firma arasına 6 Türk firması girmeyi başardı. Geçen yıl olduğu gibi 2 Türk firması ilk 50 firma arasında yer buldu.
Türk firmalarının faaliyetleri ağırlıklı olarak Avrupa - Rusya dahil - (9,2 milyar dolar), Orta Doğu (4,3 milyar dolar), Afrika (3,1 milyar dolar) ve Asya (1,9 milyar dolar) bölgelerinde yoğunlaştı.
"Geleneksel pazarlarımızda süren sorunlara rağmen korumayı başardık"
Açıklamada görüşlerine yer verilen TMB Başkanı Erdal Eren, müteahhitlerin, uluslararası pazarda artan sorunlara rağmen küresel devler liginde ülkeyi ikinci sırada temsil etmeyi sürdürdüğünü belirterek, şunları kaydetti:
"Üstelik bu başarıyı, yanı başımızda 1,5 yılı aşkın süredir devam eden savaşa ve geleneksel pazarlarımızda süren sorunlara rağmen korumayı başardık. Zorluklara rağmen girişimci gücüyle ENR dergisinin 'Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi'ne girmeyi başaran 40 müteahhitlik firmamızı yürekten kutluyorum."
Türk müteahhitlerinin 2021'de Kovid-19 salgını sonrası toparlanma sürecinde, petrol fiyatlarındaki artışın da desteğiyle, yurt dışında üstlendikleri proje büyüklüğünün 30 milyar doları aştığına işaret eden Eren, şu değerlendirmede bulundu:
"Hemen ardından ise Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ortaya çıkışıyla sarsıldık. Savaşın hem küresel hem bölgesel etkileri altındaki sektörün yurt dışında üstlendiği proje büyüklüğü geçen yıl 19,1 milyar dolar oldu. Savaş sürüyor ve maalesef insani yönüyle can yakmaya devam ediyor. Uluslararası inşaat pazarı da küresel ekonomik ve jeopolitik gelişmelerden çok hızlı biçimde etkileniyor. Öte yandan Sayın Cumhurbaşkanı'mız, bizlere duyduğu güvenle, orta vadeli hedefimizi 75 milyar dolara çıkarmamız gerektiği talimatını verdiler. Çalışmalarımızı bu talimat çerçevesinde sürdürüyoruz."
Eren, lider pazar Rusya ve son yıllarda sektör için öne çıkan Ukrayna'da oluşan iş kaybını, ısınan siyasi ilişkiler kapsamında başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez ülkeleriyle kapatmayı hedeflediklerini belirterek, geleneksel pazarlardan bir diğeri olan Irak'ın da sektöre yeni fırsatlar sunabileceğini ifade etti.
Savaşın yanı sıra maliyet artışları ve finansman temini sıkıntısının da sektörün öne çıkan sorunları olduğuna dikkati çeken Eren, sorunun çözümü için yetkililerden güzel haberler beklediklerini aktardı.
"Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi"ne giren Türk müteahhitlik firmaları şunlar:
FİRMA
2023 yılı listesi sıralamasındaki yeri
2022 yılı listesi sıralamasındaki yeri
RÖNESANS
38
24
LİMAK
50
50
ENKA
53
59
YAPI MERKEZİ
58
58
ANT YAPI
66
62
ESTA
81
93
TEKFEN
107
76
ÇALIK ENERJİ
110
117
CENGİZ
112
161
TAV
114
110
ASLAN YAPI
115
118
GÜLERMAK
117
120
KUZU
121
125
SUMMA
123
130
ALARKO
127
108
KOLİN
141
162
ESER
144
144
MAPA
151
114
ONUR
153
82
DEKİNSAN
154
178
METAG
159
165
İLK
163
159
MAKYOL
164
151
MBD
177
175
YENİGÜN
183
192
POLAT YOL
188
177
GAP
190
168
ÜSTAY
196
171
YÜKSEL
198
146
İRİS
201
231
SEMBOL
206
111
STFA
208
219
IC İÇTAŞ
210
208
NATA
217
224
SMK
221
223
BAYBURT GRUP
223
215
FEKA
225
210
ZAFER
234
242
DOĞUŞ
247
243
DORÇE
249
**