Kilit teknolojilere yatırım destekleri sürüyor. “Rekabet Öncesi İşbirliği Entegre Devre Tasarımı” çağrısıyla yerli çip tasarım çözümleri desteklenecek. Her bir proje için 75 milyon liraya kadar hibe verilecek. “Kamu Yapay Zeka Ekosistemi 2023” çağrısıyla kamu kurum ve kuruluşları için yapay zeka çözümleri geliştirilecek. 200 bin TL’ye kadar “Yalın Dönüşüm Desteği” sağlanacak.
Teknoloji ile geleceğe yatırım yapmak isteyenler için destek fırsatları sürüyor. Rekabet Öncesi İşbirliği Entegre Devre Tasarımı destek çağrısıyla, ihtiyaca yönelik geliştirilecek yerli çip tasarım çözümleri desteklenecek. Büyük şirketlerle çip tasarımcılarını, start-up'ları, girişimcileri eşleştirecek çağrı ile her bir proje için 75 milyon liraya kadar hibe desteği verilecek. Projede uygun bulunan destek kalemlerinin her biri için azami destek oranı yüzde 50 olacak. Desteklenecek projeler için bütçe sınırı olmayacak. Çağrı kapsamında Ar-Ge teşviklerinden de yararlanılacak. Çağrı ile entegre devre tasarım kabiliyetinin ülke genelinde yaygınlaşması sağlanacak.
ENTEGRE DEVRE TEDARİK MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLECEK
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Rekabet Öncesi İşbirliği Entegre Devre Tasarımı Projeleri çağrısıyla, 11. Kalkınma Planı'nda yer alan odak sektörlerden ve Milli Teknoloji Hamlesi'nin ana unsurlarından olan mobilite, elektrik-elektronik, tüketici elektroniği ve savunma gibi sektörlerin ihtiyacı olan yerli entegre devre tasarım çözümlerinin ülke genelinde geliştirilmesi amaçlanıyor. Çağrı kapsamında entegre devre tasarımı projelerinin desteklenmesi ile Türkiye'de entegre devre tasarım evlerinin yetkinliğinin artırılması, kritik, öncelikli alanlarda ithalata bağımlılığın azaltılarak yerlilik payının artırılması, ihtiyaca yönelik yerli tasarım çözümleri geliştirerek entegre devre tedarik maliyetlerinin düşürülmesi, tasarım ekosistemi ve insan kaynağının gelişmesi, sanayinin yüksek katma değerli üretime geçişinin kolaylaştırılması hedefleniyor. Çağrı kapsamında geliştirilecek projede, en fazla uygun çevresel ortamda ilk deneme ve doğrulamanın yapıldığı aşamadan (THS 5) başlanması ve en az iki teknoloji hazırlık seviyesi geliştirilmesi, tasarlanacak entegre devrenin gerçek ortamda doğrulamalarının (THS 7) yapılması gerekiyor. Çağrı ile entegre devreler için 150 nm ve altındaki yarıiletken teknolojilerinin kullanıldığı projelerin desteklenmesi öngörülüyor.
YÜZDE 50 ORANINDA HİBE
Çağrı kapsamında, projede uygun bulunan destek kalemlerinin her biri için yüzde 50 oranında hibe desteği sağlanacak. Her bir proje için, Bakanlık tarafından sağlanan toplam destek miktarı 75 milyon lirayı geçemeyecek. Proje hibe desteği kalemleri Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Uygulama Usul ve Esasları'nda tanımlanan hususlara ek olarak; toplamda proje bütçesinin yüzde 10'unu geçmeyen IP blokları lisans alımını, toplamda proje bütçesinin yüzde 10'unu geçmeyen teknik eğitim ve danışmanlık hizmetleri alımını, toplamda proje bütçesinin yüzde 25'ini geçmeyen prototip (fabrikasyon) üretimi, toplamda proje bütçesinin yüzde 30'unu geçmeyen EDA araçları lisans ücretlerini kapsıyor. Desteklenecek proje sayısı Bakanlık bütçe imkanları çerçevesinde belirlenecek. Çağrı kapsamında desteklenecek projelere, destek sözleşmesinde belirlenecek proje başlangıç tarihinden itibaren en fazla 48 ay süre tanınacak. Proje kapsamında beşeri sermayenin geliştirilmesine katkı sağlanması amacıyla proje ortakları tarafından öğrencilere ve/veya yeni mezunlara yönelik entegre devre tasarımı ve üretim süreci eğitimi verilmesi beklenecek.
SON BAŞVURU TARİHİ 15 EYLÜL
Projeler kapsamında geliştirilecek entegre devreler, "elektrik elektronik sanayi, otomasyon ve dijital dönüşüm teknolojileri, mobilite teknolojileri" uygulama alanlarına yönelik olacak. Proje, entegre devrelerin tasarım, prototip üretim, test ve doğrulama süreçlerinin tamamını içermesi gerekecek. Projede görev alacak en az iki proje ortağı bulunacak. Başvuru sahibi proje ortakları; ürüne ilişkin teknik kriterleri belirleyen ve potansiyel kullanıcı olan en az bir işletmeden ve entegre devre tasarımını gerçekleştiren en az bir tasarımcı firmadan oluşacak. Böylece kullanıcı ve tasarımcı firmaların bir araya gelerek entegre devre tasarlamaları ve tasarlanan bu devrenin ticarileşmesi sağlanacak. Çağrı kapsamında, proje başvuruları en geç 15 Eylül 2023 günü tamamlanacak. Daha önce son başvuru tarihi 31 Temmuz olarak açıklanmıştı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, beklenenin üzerinde başvuru gelmesi nedeniyle çağrıya son başvuru tarihinin uzatılacağını söylemişti. Kacır, "Bu çağrı ile büyük markalarla çip tasarımcılarını, çip tasarımı yapan start-up'ları, girişim ekiplerini bir araya getiriyoruz ve onlara rekabet öncesi iş birliği destekleri veriyoruz. Tasarım kabiliyetini geliştirmeden, katma değer Türkiye'de kalmaz. Biz bu alanda Türk markalarının, Türk girişimlerinin sayısını arttırmak istiyoruz" ifadelerini kullanmıştı.
KAMU İÇİN YAPAY ZEKA ÇAĞRISI
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi doğrultusunda kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu yapay zeka çözümleri geliştirilmesi, yapay zeka alanındaki bilgi birikiminin bu çözümler için kullanılması ve yaygınlaştırılması amacıyla Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) çağrıya çıktı. Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı (1007) kapsamında açılan "Kamu Yapay Zeka Ekosistemi-2023 çağrısında, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı müşteri kurum olarak yer aldı. Türkiye'de ilk kez kamu kurumlarında yapay zeka projeleri geliştirilmesine ve ekosistem oluşturulmasına öncülük edilecek çağrı kapsamında finans teknolojileri, akıllı üretim sistemleri, akıllı tarım, gıda ve hayvancılık, iklim değişikliği ve sürdürülebilirlik, e-ticaret teknolojileri, akıllı eğitim teknolojileri temalarına yer verilecek. Proje başvurusu yapacak konsorsiyumun TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zekâ Enstitüsü (YZE) ile başvuru öncesi bir iş birliği protokolü imzalaması ve bu iş birliği protokolünün proje önerisi ekinde sunulması gerekecek. 1 Ağustos'ta açılan çağrı kapsamında hazırlanacak proje önerileri 31 Ekim 2023'e kadar sisteme kaydedilecek. Başvurulan projenin bütçesi en fazla 10 milyon lira olacak. Çağrı kapsamında proje önerileri tek aşamalı olarak alınacak. Üniversiteler, kamu Ar-Ge birimleri, özel kuruluşlar veya bunların oluşturduğu konsorsiyumlar proje yürütücüsü kuruluş olarak konsorsiyumda yer alacak.
"YALIN DÖNÜŞÜM" DESTEĞİ
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, imalat sanayinde verimlilik artışına katkı sağlamak amacıyla "Yalın Dönüşüm Desteği" de verecek. Tedarikçi, müşteri ve iç değişkenliği aynı anda azaltarak israfı ortadan kaldıran yalın üretim yaklaşımı, işletmelerin verimlilik odaklı gelişimlerini sağlayarak rekabet güçlerini artırmayı hedefliyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Stratejik Araştırmalar ve Verimlilik Genel Müdürlüğü ile KOSGEB iş birliğinde geliştirilen "Yalın Dönüşüm Desteği" ile yalın dönüşüm danışmanlarından veya model fabrikalardan hizmet alan KOBİ'lere destek verilecek.
İki aşamalı olarak uygulanan KOSGEB Yalın Dönüşüm Desteği kapsamında "Yalın Olgunluk Değerlendirme Analizi Hizmeti", Model Fabrika veya yalın dönüşüm danışmanı tarafından verilirken "Model Fabrika Eğitim-Danışmanlık Hizmeti" ve "Model Fabrika Öğren-Dönüş Programı Hizmeti" Model Fabrikalar tarafından sağlanacak. Geri ödemesiz bir destek olan KOSGEB Yalın Dönüşüm Desteği'nde hizmet türleri bazında destek oranı ve destek üst limitleri şöyle uygulanacak:
"Yalın Olgunluk Değerlendirme Analizi Hizmeti için destek oranı yüzde 100 ve destek üst limiti 10 bin lira olacak. Model Fabrika Eğitim-Danışmanlık Hizmeti için destek oranı yüzde 80'e ve destek üst limiti 70 bin liraya çıkacak. Model Fabrika Öğren-Dönüş Programı Hizmeti için destek oranı yüzde 80 ve destek üst limiti 150 bin lira olacak. Destek Programı süresince desteğin toplam üst limiti ise 200 bin lira olarak uygulanacak. Bu arada KOSGEB Yalın Dönüşüm Desteği hakkında bilgi vermek ve Model Fabrikalar'da gerçekleştirilen yalın dönüşüm uygulamalarını tanıtmak amacıyla da 26 ilde toplam 30 bilgilendirme toplantısı düzenleyecek.
55 BİN KİŞİNİN İSTİHDAMI BEKLENİYOR
Şimdi de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın Gençlik ve Spor Bakanlığı ile yapılan protokol çerçevesinde geliştirdiği "Çalışan ve Üreten Gençler Programı'na" bir göz atalım. Program ile istihdam yoğun alanlarda üretim/hizmet altyapıları oluşturulması, âtıl altyapıların tespiti ve yeni altyapıların kurulması, gençlerin kişisel ve sosyal gelişimini desteklenmesi ve istihdam edilebilirliği sağlanıyor. Program sayesinde genç işsizliğin görece yüksek olduğu ve kadın istihdamının düşük olduğu bölgelerde özel sektör yatırımcıları için tekstil, ayakkabı gibi imalat sanayinde ve çağrı merkezi gibi hizmet sektörlerinde kullanıma uygun yatırım yerleri yapılarak, yatırımcıların istifadesine sunuluyor. Programa ilişkin PARA Dergisi'ne açıklamalarda bulunan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, "Bu sayede geri kalmış bölgelerde yaşayan nüfusumuzun refah düzeyinin yükseltilmesi, metropollere olan göç eğilimine istikrarlı bir yapı kazandırılması ve emek yoğun sektörlerde faaliyet gösteren üreticilerimizin maliyet avantajı yakalayarak sektörde rekabet güçlerinin artırılmasıyla ihracatta üstün konuma gelmesi bekliyoruz. 111 projenin desteklenmekte olduğu programda bu projelere yaklaşık 1.3 milyar TL destek sağlanıyor. Bu desteklerle yaklaşık 161 atölye oluşturulmasını hedefliyor, bu atölyelerde Program tamamlandığında 55 bin kişinin istihdam edilmesini bekliyoruz" dedi.
PROGRAM KAPSAMINDA 33 İL YER ALIYOR
Çalışan ve Üreten Gençler Programı kapsamında, 33 il bulunuyor. Bu iller; Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elâzığ, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkâri, Hatay, Iğdır, Kars, Malatya, Manisa, Mardin, Muş, Nevşehir, Niğde, Ordu, Rize, Siirt, Sinop, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Trabzon, Tunceli ve Van. 51 projenin inşaatının tamamlandığını, diğer projelerde ise tahsis ve kurulum aşamasının devam ettiğini belirten Bakan Kacır, şöyle konuştu:
"Bugüne kadar Program ile birlikte 4 bin 706 kişinin istihdamını sağladık. İstihdam edilenlerin büyük çoğunluğu kadın ve gençlerden oluşuyor. Projelerde istihdam edilecek kişilerin asgari yüzde 75 düzeyinde 18-29 yaş aralığında olmasına, kadın ve erkek istihdamının eşit düzeyde olmasına dikkat ediyoruz. Çalışan ve Üreten Gençler Programı uygulamaya alındığından beri iyi manada geri dönüşler almaktayız. Örneğin; Iğdır Çağrı Merkezi Projesi ile 2 bin metrekare alana sahip çağrı merkezi kurduk ve kurulan Çağrı Merkezi ile Iğdır ilinde gençlerin çalışabileceği yeni bir iş alanı kazandırdık. Burada bin gencin (çift vardiya halinde) istihdam edilmesini hedefliyoruz. 6 milyon 450 bin lira destek sağladığımız projede Iğdır İl Özel İdaresi kiralama ihalesini yaparak çağrı merkezi firmasına tahsisini gerçekleştirdi. Halihazırda 400 gencin istihdam edildiği projede istihdam edilenlerin yüzde 90'ı 20-30 yaş arasındaki gençler olup 320'si kadın. Program kapsamında, Muş Tekstilkent Projesi çerçevesinde Merkez ilçede 2 adet tekstil atölyesi kuruldu. Hâlihazırda 600 kişiye istihdam sağlayan projeye 7.5 milyon lira destek sağlandı. Üretime geçen firmalardan biri bu yatırımla toplamda Muş ilinde (bin kişiyi aşan) en yüksek istihdam sağlayan firma oldu. Çalışanların büyük kısmını kadınlar oluşturdu."
YENİLİKÇİ KOBİ'LER İÇİN ÇAĞRILAR…
Eureka "Yenilikçi KOBİ'ler için Avrupa Ortaklığı/Eureka Innowwide" programının ikinci çağrısı açıldı. Uluslararası pazarlarda araştırma veya ticari hedeflerin uygulanabilirliğini değerlendirmek amacıyla oluşturulacak fizibilite proje önerilerinin sunulabileceği çağrıda, proje başına 60 bin euro hibe verilecek. Bilindiği üzere Innowwide, yenilikçi KOBİ'ler için Avrupa Ortaklığı kapsamında Avrupa Birliği'nce fonlanıyor. Çağrı için son başvuru tarihi 17 Ekim.
Bu arada Yenilikçi KOBİ'ler İçin Avrupa Ortaklığı/Eurostars-3 Programı'nın 2023 yılı ikinci çağrısı da açıldı. Çağrı kapsamında, Türkiye'den bir ve Eurostars üye ülkelerinden en az bir ortağın katılımıyla, pazara yönelik, yenilikçi ürün, süreç ve hizmet geliştirilmesi amacı taşıyan uluslararası Ar-Ge projeleri desteklenecek. Eurostars-3, Eureka Sekretaryası ve 37 üye ülke işbirliğiyle, Ufuk Avrupa/Avrupa Yenilik Ekosistemleri çalışma programı altında, "Yenilikçi KOBİ'ler için Avrupa Ortaklığı" altında oluşturulan bir program. Eureka'nın en önemli destek mekanizmalarından biri olan Eurostars-3 kapsamında açılan çağrılarda herhangi bir teknoloji alanı ve sektör ayrımı yapmaksızın, yenilikçi KOBİ'lerin liderliğinde sivil amaçlı Ar-Ge projeleri destekleniyor. Proje konsorsiyumlarında yenilikçi bir KOBİ'nin koordinatör olarak yer alması, ayrıca, çağrıya proje önermek isteyen Türk ekiplerin, projeyi birlikte gerçekleştirecekleri en az bir yabancı paydaş ile proje ortağı olarak kendilerinin anlaşmaları gerekiyor. Uluslararası çağrı için son başvuru tarihi 14 Eylül 2023 olacak. Hiçbir kurum ya da ülkenin bütçe payı toplam proje bütçesinin yüzde 70'ini aşmayacak. Çağrı kapsamında, konsorsiyumdaki Türk ortakların toplam proje bütçesi 500 bin euro'yu geçemeyecek.
KUTUP ARAŞTIRMALARI 2024 YILI ÇAĞRILARI AÇILDI
Dünyada kutup bilimleri konusunda yaptığı özgün bilimsel çalışmalar ile öncü ülkeler arasında yer alma vizyonu doğrultusunda T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) koordinasyonunda her yıl düzenli olarak kutup bölgelerine (Arktik ve Antarktika) ulusal bilim seferleri düzenleniyor. Seferler ile kutup bilimleri konusunda bilim insanlarının; özgün, sürdürülebilir ve kaliteli bilimsel çalışmalar yapması, diğer ülkelerin bilim insanları ile işbirliğinin sağlanması ve Türkiye'nin kutup bölgelerinde söz sahibi saygın ülkeler arasına girmesi amaçlanıyor. "Kutuplar" ile ilgili bilimsel çalışmaların destekleneceği 2024 Yılı KUTUP-1001 ve KUTUP Yabancı Araştırma Üssü Katılım Proje çağrıları, TÜBİTAK-MAM KARE ile ARDEB tarafından belirlenen koşullar çerçevesinde 24 Temmuz'da açıldı. Çağrılar kapsamında; "bilimsel araştırma bütçesi" 600 bin TL ve sadece sefere katılım sağlayacak projeler için "lojistik bütçe" 300 bin TL olmak üzere toplam bütçe üst limiti 900 bin TL'ye yükseltilmiş olup, proje kapsamında ödenebilecek Proje Teşvik İkramiyesi (PTİ) miktarı ise 100 bin TL olarak güncellendi. Başvurunun tamamlanması için son tarih 25 Eylül olacak.
YENİ 'MODEL FABRİKALAR' KURULUYOR
Türkiye'de model fabrikalar (Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri) 2015 yılında Bakanlık koordinasyonunda, ulusal ve uluslararası fonlar aracılığıyla Adana, Ankara, Bursa, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya ve Mersin illerinde kuruldu. Model fabrikalar, başta KOBİ'ler olmak üzere sanayi işletmelerinde; yalın üretim ve dijital dönüşüm odaklı verimlilik artışı sağlayarak, işletmelerin katma değeri yüksek, ileri teknolojili ürünler üretebilme ve uluslararası seviyede rekabet edebilme kabiliyetine ulaşmalarına katkıda bulunuyor. Yalın üretim, dijital dönüşüm, ürün geliştirme, enerji verimliliği gibi konularda işletme çalışanlarının bilgi ve becerilerini artırmayı hedefliyor. İşletmelere dönüşüm yolculuklarında rehberlik eden model fabrikaların çalışma odağını yalın üretim eğitim ve danışmanlıkları oluşturmakla birlikte dijital dönüşüm alanında faaliyet gösterebilmeleri için de altyapı ve insan kaynağı geliştirme çalışmaları yürütülüyor. Halihazırda faaliyette olan model fabrikalarla birlikte; Denizli, Eskişehir, Kocaeli, Malatya, Samsun ve Trabzon illerinde model fabrikalar kuruluyor.